Laaghangend fruit
Wanneer je aan een nieuwe opdracht begint, krijg je vaak de vraag op zoek te gaan naar ‘laaghangend fruit’, de ‘quick wins’. Men gaat er dus vaak vanuit dat er wel wat voor de hand liggende oorzaken moeten te vinden zijn voor de problemen die men heeft en dat deze snel kunnen opgelost worden.
In een aantal gevallen is dat ook zo, dat je als ervaren persoon snel een aantal punten detecteert die ‘in plain sight’ gebeuren en waar de medewerkers van dat bedrijf niet bij stil staan. Het laaghangende fruit is er dus wel.
Maar … inderdaad, er is een maar.
Je kan dat laaghangend fruit dan wel gaan plukken en je zal een tijdje je honger ermee kunnen stillen, maar hoeveel verder gaat het jouw bedrijf helpen?
Welke doelstelling ga je bereiken, welke verbetering initiëren? Snel snel een aantal acties ondernemen om kleine foutjes bij te sturen hebben zelden een groot effect op de problematiek die er heerst binnen een bedrijf. Zodra je ingeschakeld wordt als Lean specialist verwacht de opdrachtgever dat de problemen binnen de kortste keren zijn opgelost. Want je komt ‘Lean implementeren’.
Helaas, Lean ‘implementeer’ je niet. Je komt niet met wat templates, technieken, power points en enkele weken later draait heel de handel. Een illusie die we vaak moeten doorprikken. Lean implementeer je niet, lean is een filosofie, een levenswijze. Je kan mensen enkel meekrijgen in die levenswijze wanneer ze er zelf van doordrongen raken. Dat vraagt tijd. Om niet de top van het bedrijf te vergeten die er zelf dient van doordrongen te raken.
De templates en de tools zijn er om te helpen bij het maken van oefeningen om inzicht te krijgen. Hulp bij het ‘denken’, plannen, in beeld brengen, overzicht krijgen enz. De ‘lean toolbox’ waar vaak naar verwezen wordt is dan ook niet meer dan dat, een toolbox die je kan gebruiken om inzichten te krijgen. De toolbox alleen op zich gaat geen heil brengen. Je kan heel veel ‘tools’ en templates downloaden van internet, ze zijn overal vindbaar. Wat je niet kan downloaden is de filosofie, de denkwijze, het doordrongen raken van.
Lean kan niet opgelegd worden, je kan niemand verplichten om lean te zijn of te werken. Wanneer je het gaat opleggen ga je mensen dwingen in een bepaalde visie mee te gaan die ze zelf niet onderschrijven en je gaat de beoogde resultaten niet bekomen. Sterker nog, je riskeert heel wat weerstand te krijgen. De beoogde change dreigt dan in het water te vallen.
Lean draait om mensen. Eén van de, voor mij althans, belangrijkste uitdrukkingen in lean is ‘Go to Gemba’. M.a.w. ga naar de plek waar het gebeurt, de werkplek. De mensen die de ganse dag op de werkvloer bezig zijn weten vaak zeer goed waar het fout loopt of waar het beter kan. Alleen short het vaak aan de vraag, en nog vaker aan het antwoord op die vraag. Medewerkers betrekken in heel het verhaal is key voor verbetering.
Het laaghangende fruit zien zij vaak ook hangen, maar ‘hoe’ het te plukken kan een probleem zijn. Hoe ga ik om met die zichtbare pijnpunten? Hoe verwerk ik die, hoe borg ik dat ze in de toekomst zich niet herhalen. Het in herhaling vallen is vaak een zeer grote demotivator. ‘Het helpt toch niets dat we iets doen, want straks begint het weer van vooraf aan’.
Het laaghangende fruit, de quick win, is inderdaad vaak enkel dat, een kleine snelle winst, maar die niet geborgd wordt en zich daardoor, vaak tot grote frustratie van velen op de vloer, blijft herhalen. Een echte motivatie killer.
Sustainability (5S), is dan ook een sleutel in heel het verhaal. Blijvend resultaat. Maar blijvend resultaat hangt onlosmakelijk samen met blijvende inspanning en standaard werk kan daartoe bijdragen.
Binnen Six Sigma spreekt men niet enkel van Laaghangend Fruit, maar zelfs van Gevallen Fruit. Ook van Bulk van fruit en Zoet fruit. Gevallen fruit ligt je letterlijk voor de voeten en is makkelijk te detecteren mits gebruik van wat logica en intuïtie. Laaghangend fruit zijn vaak gekende problemen waaraan regelmatig wat wordt gedaan, maar waar het ontbreekt aan een bepaalde methodologie om herhaling te voorkomen waardoor oplossingen niet geborgd worden.
Hogerop in de boom hangt dan het bulk van het fruit, om daar te raken heb je al wat meer inzichten nodig in processen. Wanneer je het helemaal top wil maken, moet je letterlijk naar de top van de boom en kan je het zoet fruit gaan plukken het fruit dat de meeste zon krijgt. Zoet fruit plukken vereist meer inspanning, meer grip op processen en blijvende inspanningen. Je werkt volgens een bepaalde filosofie.
De vraag zou dan ook voor iedere bedrijfseigenaar moeten zijn : ‘Ben ik tevreden met het rapen van het gevallen fruit of het plukken van het laaghangende fruit?’
Ben je dat?
Ben je bereid om je enkel te bukken en op te rapen? Sta je recht en pluk je op armhoogte? Of neem je de ladder, klim je de boom in en ga je plukken waar de oogst het lekkerst is?
Bart Lowette
